Abaza Gelenek Kültürümüz..!

Düğünlerde söylenen neşeli şarkılar, tören şarkıları, inançlarla ilgili şarkılar, ninniler, yaraların iyileşmesiyle ve çalışmayla ilgili şarkılar her fırsatta söylenir. Bir sülaleyi bir araya toplamak için; kahramanların yiğitliklerini anlatan ya da tarihsel olayları anlatan şarkılar; gülünç şarkılar ve çağdaş şarkılar var. Avcılar, ava çıkmadan once şarkılarını söylemezlerse eli boş döneceklerine inanılıyor. En gözde şarkılar, Abhazların yiğit insanlara olan hayranlıklarını yansıtanlardır.(AZAR)
Abhazların gözde çalgıları, iki telli ve yayla çalınan apkharse dir. Bir kişi çalar ve şarkı söyler, dinleyiciler de şarkıya eşlik ederler. Kadın-erkek tümü, müzik aleti çalmayı ve şarkı söylemeyi bilirler, ancak kadınlar yaşlı erkek akrabalarının yanında konuşmadıkları için toplum içinde şarkı da söyleyemezler, yalnız erkekler şarkı söyler. Eskiden her köyde, son derece takdir edilen, önde gelen birkaç müzisyen bulunurmuş.
Yaşlıların söylediğine gore, savaş zamanında apkharse sıkça kullanılırmış. İnsanlar halen, bu müziğin psikolojik bir etkisi olduğuna inanıyorlar. Eskiden apkharse çalan kişi yoldaşlarının önünde yürürmüş; eğer vurulup düşerse enstrümanı bir başkası alır ve çalmaya devam edermiş. Bu enstrümana adını veren apkha sözcüğü, Abhazca "öncü" anlamına geliyor. Şarkılar çoğunlukla, düşman köyleri kuşattığında, köyü savunan insanları yüreklendirmek için o anda bestelenir, çalınırmış ve içerik olarak da tarihi olayları anlatır, çarpışmalarda ölenleri övermiş.
Apkharse'nin müziğinin acıları dindirdiğine inanılıyor. Ayağına saplanan merminin çıkarılması gereken Kuchuk adında bir adamın öyküsü anlatılıyor AUHRAŞA). Mermi çıkarılırken Kuchuk apkharse'sini çalıyor ve hiç acı belirtisi göstermiyormuş. Yanında duran eşi, gerçek bir erkeğin çektiği acıyı bu şekilde dindirmeye kalkmasının yerinde bir davranış olmadığını dolaylı bir yoldan Kuchuık'a anlatmış. Kuchuk apkharse çalmayı anında bırakmış ve operasyon bitene kadar sessiz kalmış.
Abhazların yararlılar için de birkaç şarkısı var(AUHRAŞA). Bunlardan biri, yaralı tedavi edilirken, diğeri tedaviden sonra ve "Yaralının Şarkısı" aUhraşa denilen, bir diğeri de yaralının arkadaşları ve akrabaları tarafından, iyileşmesine yardımcı olmak amacıyla söylenir. Bazen de yaralının kendisi şarkı söyler. Bu müzik Kutsal sayılır.
Şarkılar, ilaç yerine geçer. Biri hastalandığında akrabaları, onun sorumluluğunu üstlendikleri gibi gece de yatağının etrafında oturup, acısını unutturmak için ona fıkralar, hikayeler anlatıyorlar; dansedip şarkı söylüyorlar.
Biri ölmek üzereyken, akrabaları yatağının kenarında sessizce şarkı söylüyor ve apkharse çalıyorlar, anma gününde yine şarkılar söyleniyor. Baba, oğlu öldüğünde ağlayamıyor ancak duygularını söyleyerek ifade edebiliyor